Home Theater Center
مرکز بررسی سیستم های صوتی و تصویری

آنچه باید بدانید

DVD Audio

دي وي دي هاي صوتي پس از يك سال از ورود ديسك هاي SACD در سال 2000 ميلادي با هدف رقابت با اين فرمت جديد صوتي وارد بازار شد.

دي وي دي صوتي امكان ذخيره اطلاعات صوتي بصورت (lossless) را دارند, و با بيت ريت و فركانس نمونه برداري Bit24/KHz192 براي دو كانال استريو و Bit24/KHz96 براي 5.1 كانال صدا اطلاعات صوتي را در خود ذخيره ميكند.

بسته به سفارش تهيه كننده اثر كمپاني توليد كننده از ديسك هاي (DVD-5) براي ديسك هاي با تراك استريو و بدونه ويدئو و از ديسك هاي (DVD-9) براي آثاري كه همران با موزيك ويدئو يا معرفي تصويري خواننده و سازندگان موزيك است استفاده ميكنند. در مواردي هم از ديسك هاي (DVD-18) براي توليداتي كه همراه با موزيك ويدئو با صداي دالبي يا dts در يك سمت و سمت ديگر موزيك با تراك 5.1 هستند استفاده ميشود. البته در اکثر تولیدات دی وی دی های صوتی از (DVD-9) استفاده میشود.

 در دنياي HIFI علاقمندان DVD-Audio ديسك هاي با تراك استريو را ترجيح ميدهند چرا كه حجم داده هاي ذخيره شده بروي ديسك بيشتر و ميزان فشرده سازي كمتر است. در ضبط صداي 5.1 بروي دي وي دي هاي صوتي اين امكان هست كه براي كانال های جلو از بيت ريت Bit24/KHz192 و براي كانال هاي ساراند از بيت ريت Bit24/KHz96 برای كاهش حجم ديسك استفاده كرد.

 DVD-Audio به نسبت رقیب ممتاز خود SACD مشكل بزرگي دارد كه باعث شده زياد Audiophile ها از اين فرمت استقبال نكنند پخش اين فرمت در DVD Video پليرها است, دي وي دي پليرها در بهترين كلاس و با بهترين طراحي صوتي باز صداي موزيك خيلي جالبي به نسبت يك سي دي پلير استاندارد ندارند, البته باز به نوع آمپلي فاير و بلندگو بستگي داره كه چقدر به پاسخ فركانسي حساس باشند, هرچقدر پاسخ فركانسي نزديك تري به سورس داشته باشند صداي يك دي وي دي پلير بيشتر افكتي پخش ميشود, چيزي كه در صداي فيلم تائيد ميشه اما در موزيك نه.

Meridian Lossless Packing

به تازگي كمپاني انگليسي Meridian فرمت جديدی براي ضبط صدا بروي ديسك هاي دي وي دي ارائه كرده (MLP) كه با كمترين ميزان فشرده سازي سي دي هاي صوتي را بروي دي وي دي ضبط ميكند. اين كمپاني پلير مدل Meridian 808.2 نيز توليد كرده كه از فرمت MLP پشتيباني ميكند, نميشه نظر داد اين پلير با روش ضبط MLP صداي بهتر از ديگر فرمت ها و پلير ها دارد چون هر طراحي الگوریتمهای خاص خودش را دارد و ادعا ميكند نتيجه صوتي بهتري ارائه ميكند.

Acoustic

The importance of acoustic is not less than hifi in hometheater , but unfortunately it is

Considered rarely and most of the reviewers want most sound and picture in a hometheater system.

One of the points which should be considered is the efficiency Rate of voice in a hifi system or in a hometheater which has straight relation to the acoustical condition of the place.

If your hometheater system sets in the non acoustic room, the efficiency of the DSP power and its effect on audience will decline extremely.

Accurate using of rockwool on the floor and roof will increase the resolution of sound channels extremely and it causes to feel a sound effect when it is starting until fading.

Set the diffuser on the back of main speakers left and right walls and back of the hall has an effective help to control the sounds in hall.

In the flats or small house isolating the roof and floor is pretty hard so we could use diffuser pieces which are ready for use, if they set correctly, you have well result too.

I should say that correct place of diffuser depends on the room dimension ,kind of speakers, distance between walls, you should not buy some diffuser and set the on those places then expect well result because this work needs lots experiences to find the best place on any walls.

Similarly that lack of suitable diffuser in the hall has negative effect on the sounds, bad using of diffuser or consumedly has worse effect than its lack.

If in the isolated room is used lots diffuser and in appropriate places system efficiency decline specially it has negative on of sound power.

Created sound from a sound source because of clashing to the walls roof floor and furniture reflexes then is heard, it is because of this when we speak in an empty room our voice has lots reflexion, but when furniture add this reflexion  decreases dramatically.

Created sound from a hifi system or a hometheater is heard because of spreading from mentioned sources.

Measuring of loyalty of a sound to its source has straight relation to acoustical condition and place of spreading.

In hometheaters if sound has lots reflexion sound effects will be twisted and audience can not feel well resolution and perfect moving of the sound effect from the start point until fading, it will cause we think our amplifier or the system has a weak DSP power.

If a room covers with lots diffuser spread sound from speakers will be absorbed lots and we have not accurate reflexion and the result is less sound power, the sound effect cut during moving between tow channels .

A room which has a controlled reflexions increases the sound system power dramatically, so we have sweet and neutrality sound in music and more dynamical 

Effect with high vibrancy in movie

good luck

پيكسل سوخته!

یک اصطلاح اشتباه که در بین مردم در مورد نمایشگرهای TFT-LCD رواج داره پيكسل سوخته است, در اينجا خيلي كوتاه در اين مورد توضيح ميدم.

 TFT thin film transistor  LCD  liquid crystal display

گاهي در نمايشگرهاي LCD در تصاوير سفيد نقطه هاي سياه ديده ميشه و در تصاوير سياه نقاط سفيد به اين نقاط پيكسل سوخته گفته ميشه! كه اشتباه است.

در نمايشگرهاي LCD  ميزان نور دهي به هر پيكسل توسط يك ترانزيستور و خازن الكتريكي كنترل مي شود, بسته به ميزان روشنايي تصوير ترانزيستور خازن مربوط به خود را شارژ ميكند و ملوكولهاي كريستال مايع با شارژ الكتريكي كه توسط خازن صورت ميگيرد از هم باز شده و اجازه عبور نور را مي دهند.

 جريان الكتريكي بسته به ميزان تيرگي و روشنائي تصوير متفاوت است.

به دليل اينكه هر ترانزيستور وظيفه نور دهي به يك پيگسل را دارد در مواردي اين ترانزيستور در زمان عبور جريان مي سوزد و مدار جريان دهي به خازن باز مي ماند در نتيجه خازن مربوط به يك پيگسل هميشه در حالت شارژ باقي مانده و مجراي نور دهي باز مي ماند.

در اين حالت در تصاوير تيره يك نقطه روشن كه همان پيكسل است ديده مي شود.

در مواردي كه نقاط تيره در تصاوير روشن ديده مي شود ترانزيستور در زمان عبور جريان مي سوزد اما مدار الكتريكي قطع مي شود و هيچ ولتاژي از ترانزيستور براي شارژ خازن عبور نميكند و هميشه مجراي عبور نور به پيگسل بسته مي ماند, در نتيجه پيكسلي كه نور دريافت نميكند در تصاوير روشن بصورت نقطه اي تيره ديده مي شود.

Step 1

In previous review I noticed if you do not have any experience of standard listening and seeing never buy expensive sound system .the friends who listen to the music with stereo why do they want hifi or the people who copies film in the street or an usual player or download version satisfy them why do they want expensive amplifier and players? Maybe you are wonder of my words. well whoever should improve it is really good and I confirm it but I want to say that it is much better that audience enjoys watching and listening while can understand voice and video correctly.

There are lots question of me that I have a system with a commercial mark and want to have combination system it is not bad at all that you have a 400$ system but there is an important matter here that if you ask me for an expensive system and with higher quality do you have any original dvd , have you ever tried an original dvd with best cables and player .

You ask me the mark of my player to buy a better one.

Understanding the details of sound and video never approach with searching on the internet and reading reviews you just need time lapse and experience.

You can start with a usual system which find in each home and experience standard sound and video and try to use to it and you will be improving more and more.

Try to understand dsp with change  the cables and know the texture , change the speakers and try to understand dsp you should understand the difference of dsp when speakers is changed a bit.

If you can do it you can try more expensive system and player with some original dvd right now.

Before buy expensive player see some original dvd with a cheap and usual player due to understand the details better of course try it with your expensive player.

The friends who use PS3 and want a top player should not ignore which were told before.

I know that PS3 have some limitation in sound and video but it have its specials which can not find in any thousands dollar HI-End.

Never buy expensive systems when you can not understand sound and video details easily

good luck

بیت ریت و فرکانس نمونه برداری

صحبت از ميزان نمونه گيري از ديسك در پليرها به حدي مهم است كه نميتونم از كنارش به سادگي بگذرم, و هر چند وقت بايد مطلبي هر چند كوتاه در اين رابطه بنويسم تا دوستان براشون اين نكته جابيفته و به هنگام خريد هر نوع پلير صوتي و تصوير ديجيتال كاملا به ميزان بيت ريت و ميزان نمونه گيري دستگاه از سورس دقت كنند.

در نوشته هاي گذشته توضيح داده شد براي اجراي يك ديسك نوري ابتدا بايد داده هاي ديجيتال توسط مدار (DAC) به موج آنالوگ تبديل شود و سپس توسط فركانس (Nyquist) از موج آنالوگ نمودار ساخته شود و بسته به میزان بیت ریت نمونه برداری شود.

فرقي نميكنه يك سي دي پلير ميخريد يا يك دي وي دي يا بلوري پلير اولين نكته كه بايد به آن توجه شود قدرت پردازشگر دستگاه است, وفاداري صدا و تصوير ديجيتال به منبع اصلي به دو چيز بستگي دارد؟ اول ميزان داده هاي ديجيتال كه بروي ديسك ذخيره شده و فرمت ذخيره سازي آن كه بي تلف (lossless) است يا تلفاتي (lossy) دوم ميزان Analog frequency و sampling rate

 هرچقدر ميزان فركانس (Nyquist) بيشتر باشد تعداد كلاك هاي زده شده بيشتر و بهم نزديك تر است با افزايش ميزان بيت ريت Sampling period بهتري خواهيم داشت و سيگنال نهايي به دست آمده نزديك تر به موج اصلي خواهد بود. به دو تصویر زیر توجه کنید تصویر شماره ۱ فرکانس تقریبی bit10 MHz27 را نشان میدهد و تصویر شماره ۲ فرکانس تقریبی bit14  MHz216 را نشان ميدهد.

 به تعداد کلاک ها, فاصله و نقاط Sampling شده توجه کنید.

 ميزان سيگنال به دست آمده از ديسك و نزديكي آن به سورس بستگي به ميزان نقاط Sample شده دارد. به تصوير زير توجه كنيد فلش هاي قرمز نقاط نمونه گيري شده را نشان ميده

با اتصال نوك فلش ها به هم ميزان نزديكي سيگنال به دست آمده از موج اصلي نشان داده مي شود تصوير زير

  نمودار به دست آمده نهايي كيفيت واقعي صدا و تصوير ما از ديسك است, كه بسته به طراحي و كلاس پلير بسيار متفاوت است.

درباره اين موضوع در آينده اگر وقت شود بيشتر صحبت خواهم كرد.

DTS VS Dolby Digital

در مورد تفاوت صدا بين دو فرمت Dolby Digital و dts در مطالب مختلف زياد صحبت كردم و نوشتم, اما به علت اهميت اين موضوع و ناديده گرفتن فرمت dts از طرف بعضي از دوستان علاقمند به سيستم هاي سينمايي لازم ديدم دوباره مطلبي در اين خصوص بنويسم .

شروع فعاليت جدي كمپاني دالبي از اوايل سال 1970 ميلادي و با رواج دالبي Dolby NR- Dolby Noise Reduction شروع شد و پس از مدت كوتاهي با ارائه شش نوع فرمت دالبي براي ضبط و پخش كننده هاي نوارهاي مغناطيسي ادامه پيدا كرد, تمامي اين فرمت هاي كه كمپاني دالبي براي ضبط و پخش كاست هاي مغناطيسي ارائه كرد فيلترهاي بالاگذري بودند كه با حذف فركانس هاي بالا ميزان نويز صدا را كاهش ميدهند, كيفيت طراحي و عملكرد اين فيلترها بسته به ميزان حرفه اي بودن محصول كاملا متفاوت بود.

اولين اجراي رسمي دالبي ديجيتال 5.1 در سال 1992 و در فيلم Batman Returns  بود, و در سال 1999 با همكاري كمپاني Lucasfilm بصورت Surround EX 6.1 در ايالات متحده در فیلم Star Wars: Episode I   اجرا شد.

كمپاني Digital Theater Systems برخلاف رقيب خود با يك كلاس ساختاري كاملا متفاوت ظاهر شد.

ويژگي هاي صداي dts نسبت به دالبي به حدي زياد بود كه در اولين اجراي خصوصي كه اين كمپاني براي چند كارگردان صاحب نام گذاشت توانست نظر Steven Spielberg را براي صدا گذاري اولين قسمت Jurassic Park جلب كند.

 صداي dts داراي حجم بيت ريت متغير است Variable Bit Rate و در پيك هاي لحظه اي حجم بسيار بالاي از اطلاعات را به كانال هاي مختلف مخصوصا ساراند ارسال ميكند, بر خلاف فرمت دالبي كه از حجم بيت ريت ثابت در تمامي كانال ها استفاده ميكند Constant Bit Rate

 برتري ديگر dts نسبت به دالبي صدا گذاري جداگانه كانال LFE low frequency effect است, در صداي دالبي كانال LFE تركيبي از پنج كانال صدا است, اما در فرمت dts كانال LFE كاملا مجزا صدا گذاري ميشود, نتيجه صداي باسي با تفكيك بالاتر و در افكت هاي لحظه اي صداي فوق العاده ويرانگر نسبت به دالبي است, صدابردار در فرمت dts امكان تنظيم ميزان فركانس كانال LFE را دارد و مي تواند در صحنه هاي كه نياز به حجم باس بيشتر يا كمتر است فركانس كانال LFE را تنظيم كند بدونه اينكه تاثير منفي در ديگر كانال ها داشته باشد. اما در خيلي از فيلم ها با صداي دالبي ديجيتال ميشه اين تداخل كانال 1. LFE را به ويژه بروي كانال مركز احساس كرد نكته اي كه من در خيلي از فيلم ها تست كردم و تفاوت كاملا محسوس بوده.

 فيلم ديدن من كمي با ديگران فرق داره! از اول تا آخر يك فيلم يا توجه ام به تصوير هست يا اينكه دستم روي دكمه Audio كنترل پلير و در حال تغير صدا از دالبي به dts و بلعكس هستم البته اگر فيلم تراك dts داشته باشد, ميزان وضوح ديالوگ و تفكيك آن, حركت افكت ها در كانال هاي صدا, شدت افكت هاي لحظه اي در يك يا چند كانال و...

من از طرف داران سرسخت فرمت dts هستم و نمي توانم اين علاقه خودم را به اين كمپاني مخفي كنم اين علاقه و اعتقاد من به اين فرمت صدا از اين چندين سال تجربه تست بروي فيلم ها مختلف و سيستم هاي مختلف ايجاد شده, dts در بيش از 90% شنيده هاي من خودش را به من ثابت كرده و نشون داده در فرمت DVD و Blu-Ray بهترين و درست ترين موزيك و افكت را اجرا ميكند. شايد خيلي از دوستان فكر كنند كمپاني دالبي با اين همه تجربه و ارائه فرمت هاي مختلف چطور تا اين حد از كمپاني dts در فرمت هاي خانگي عقب تر است! بايد خدمت اين دوستان عرض كنم فرمت dts هميشه مثل يك اتومبيل لوكس بوده كه سرنشينان آن با افتخار بر آن سوار ميشوند, اينجا سرنشينان كمپاني هاي ارائه كننده DVD و Blu-Ray هستند؟ لوگوي dts به زيباترين و مشخص ترين شكل بروي كاور  فيلم چاپ ميشه و باعث ميشود فروش فيلم نيز بالا برود, خيلي ازكمپاني ها براي پرداخت نكردن حق امتياز كمپاني dts فيلم هاي خود را بروي DVD و Blu-Ray با تراك دالبي كه خيلي ارزان تر تمام ميشود عرضه كردند, براي مثال كمپاني Universal اكثر فيلم هاي مطرح خود را در اين چند ساله بروي دي وي دي با صداي دالبي ديجيتال عرضه كرده اما در فرمت BD همان فيلم ها را با تراك DTS-HD عرضه ميكنه چرا؟جواب برتري dts است كمپاني ها خوب متوجه اين نكته شده اند كه دالبي تبديل به يك كمپاني لوگو ساز شده و در عمل حرفي براي گفتن نداره! اگر كمي دقت كنيد انواع فرمت هاي دالبي را بروي كامپيوتر, كنسول ها بازي, و آمپليفايرهاي ديجيتال ميبينيد! كه شايد به غير از دالبي ديجيتال كه در جاي خودش قابل احترام است, ديگر فرمت هاي تنها طراحي هاي DSP صدا هستند و عملا كارامد نيستند. شايد اين مطلب براي بعضي از دوستان كه به من ميگن دالبي صداي بهتري داره زياد جالب نباشه و فكر كنند من دارم  سليقه شنيداري خودم را به مخاطب تحميل ميكنم! و احساسي با اين موضوح برخورد ميكنم, اما اگر خود همين دوستان كمي انصاف و تجربه داشته باشند  متوجه حرف هاي من ميشن و اينقدر بي دليل و با استدلال هاي ناآگاهانه و از روي كم تجربه گي سعي در اثبات برتري يك كمپاني نميكنند.

اگر من اينجا به صراحت ميگم فرمت dts برتري واضحي نسبت به تمامي فرمت ها دالبي داره از مخاطبم مي خواهم خودش تست كنه و نتيجه را به من بگه, خيلي جاها براي دمو رفتم و  سيستم مشكلاتي داشته كه تذكر دادم و گفتم اينجاي سيستم مشكل داره و با اعتماد و لطفي كه همه دوستان به من دارند توانستيم سيستمي كه در اول به دلايل مختلف بد Setup شده بود و بازده واقعي خود را نداشته به بالاترين ميزان كارايي برسانم. اين روش كار من است از تجربه ديگران براي كامل كردن تجربه شخصي و انتقال آن به ديگران استفاده ميكنم. و اگر كلا اشتباه ميكنم به من بگيد البته اگر تجربه و علم كافي را داريد.

اين نكته هم قابل ذكر است كه اين تفاوت بين صداي دالبي و dts در ديسك هاي ليزري تا اين حد محسوس است و در سينما آنچنان نميشه گفت تفاوت تا اين حد زياد است, در اروپا سينماهاي كه سالن هاي مجهز به دكودر dts دارند قيمت بليت بيشتري نسبت به دالبي يا THX دارند. كه طرفدارن dts  حاضر به پرداخت اين مبلع اضافه هستند. در سالن هاي سينما به علت آكوستيك, حجم صدا, نوع پردازشگر و خيلي از تكنيك هاي فضا سازي صوتي دالبي هم صداي خوبي داره مخصوصا سالن هاي THX ايده ال هستند. البته نه بعضي از سينماهاي ايران كه گفته ميشه صداي دالبي ديجيتال داره! تا جاي كه من ميدونم كمپاني دالبي هيچ سالني را در ايران تجهيز نكرده است؟!

DVD SuperBit

مدتي پيش بود دوستي در ايمل ازمن سوال كرده بود براي من از خارج از كشور يك دي وي دي اورجينال آوردن ولي قسمت "Special Features" نداره! من از ايشون خواستم يك عكس از فيلم برام ايمل كنند, بعد ديدم فيلم ورژن SuperBit هست, براي ايشون توضيح دادم دي وي دي هاي SuperBit چه تفاوتي با ورژن هاي استاندارد دارند, گفتم براي شما هم يه توضيح كوچيك بدم.

ماكسيمم حد بيت ريت تصوير روي دي وي دي 10 مگابيت است, كه بطور متوسط در يك دي وي دي استاندارد كه شامل تراك  Dolby Digital ,dts و قسمت هاي ويژه كه مي تواند شامل

Documentary

Commentary

 Interviews

Multi-angles

Gallery

Cast & Crew

Deleted scenes

Trailer

Music video

باشد, متوسط حجم بيت ريت 3.5 تا 9.5 مگابيت هست كه اين كاملا نسبي است و درصحنه هاي مختلف تغيير ميكند اما بيشتر از 10 مگابيت نيست. صدا نيز بروي دالبي ديجيتال بيت ريت استاندارد 448kbps و dts با بيت ريت 754Kbps اجرا ميشود.

تصاوير بروي دي وي دي با سيستم VBR. Variable Bit Rate بيت ريت متغير ضبط ميشود.

در دي وي دي هاي SuperBit قسمت Special Features  كه مي تواند شامل موارد بالا باشد حذف ميشود و فضاي اضافي به صدا و تصوير با بيت ريت بالاتر اختصاص داده ميشود به تصوير پائين دقت كنيد.

دي وي دي هاي SuperBit بيت ريت تصوير نسبتا بالاتر و پايداري دارند كه بطور متوسط بين 5.5 تا 9.5 مگابيت متغير است, نتيجه حجم پيگسل بيشتر و picture constancy بهتر در صحنه هاي سريع است. تمام دي وي دي هاي  SuperBit داراي صداي dts با بيت ريت Kbps 1509 هستند كه استاندارد اوليه و مورد تائيد كمپاني digital theater system است, كه به علت اشغال فضاي زياد مجبور به كاهش حجم بيت ريت به 754Kbps و استاندارد كردن آن شد.

در تست هاي كه من انجام دادم تفاوت بين يك دي وي دي استاندارد با SuperBit در تصوير لبه هاي صاف تر و تفكيك بهتر رنگ است.و درصدا وضوح بيشتر و افكت هاي تاثير گذار مشخصه دي وي دي هاي SuperBit است.

آکوستیک: بخش سوم

در بخش اول سعی کردم تاثیر مثبت و منفی آکوستیک بر صدا و نحوه انتشار صوت صحبت کنم. در بخش دوم بیشتر با نحوه انتشار صدا در فضای شنیداری آشنا شدیم و چند روش ساده برای بهینه کردن شرایط شنیداری صحبت شد.

این بار کمی در مورد تاثیر آکوستیک و رکوردهای خوب بر Soundstage در موزیک صحبت میکنم.

Soundstage و موزیک خوب فقط رابطه مستقیم با کامپوننت های خوب و Placement بلندگوها نداره, رکوردهای موزیک خیلی در شبیه سازی فضای اجرا موزیک تاثیر گذار است. با هر رکوردی نمیشه فضای سالن اجرا را به اتاق خودمون بیاریم, صدای سازی که ما می شنویم صدای فضای استودیو است, بهترین شرایط صدا با بهترین کامپوننت ها در نهایت نزدیک میشه به صدای که در فضای استودیو ضبط شده است. اکثر افراد موزیک دوست به اشتباه فکر می کنند صدای که می شنوند صدای واقعی ساز! (ما همیشه صدای فضای استودیو را می شنویم و فقط در اجرا زنده میشه صدای واقعی ساز شنید.) استودیوی خوب, مهندس صدای خوب, آکوستیک فضای شنیداری و در آخر این کامپوننت های صدا هستند که مشخص می کنند صدای که می شنویم چقدر به صدای اصلی ساز نزدیک است. موزیکی که در استودیو خوبی ضبط نشده, میکروفون های خوبی در ضبط هر بخش از صدا استفاده نشده, صدابردار خوبی به کار ضبط نظارت نداشته هیچ وقت نمیتونه فضای شنیداری Sweet و Soundstage خوبی ایجاد کند حتی در بهترین سیستم پخش و آکوستیک.

 قدیم که تجهیزات ضبط دیجیتال و این امکانات میکس دیجیتالی نبود و چقدر خوب بود! صدا در استودیوهای ضبط میشد که مهمترین شاخص مثبت اون استودیو آکوستیک خوب بود, استودیو خوب آکوستیک خوب داشت و نه تجهیزات دیجیتال آنچنانی که رسما گند میزنه به صدا و هرچی عشق و لطافت تو صدای ساز و خواننده هست میگیره و به جاش جزئیات بالا تحویل گوش میده! جزئیاتی که خیلی زود احساس فشار و خستگی در شنونده ایجاد میکند! شده تا حالا تو جمعی باشید که صدای بدی پخش میشه؟ و شما روتون نمیشه چیزی بگید؟ برای من زیاد پیش آمده:)

اهمیت Soundstage خوب در رکورد های ارکستر بیشتر. نکته ای که افراد علاقه مند به صدا زیاد بهش توجه نمی کنند! و اکثرا فکر می کنند هر قطعه موزیک در یک سیستم خوب باید Soundstage قوی داشته باشد! خیلی از موزیک ها نیاز به فضای سه بعدی دارند تا Soundstage که به آکوستیک و Placement بلندگو بستگی داره, مثل موزیک های که حالت عرفانی دارن و صدای خواننده و سازها در فضای معلق شنیده میشه. این نوع موزیک نیاز به فضای سه بعدی داره یعنی داشتن یک صدای استریو نه دوتا مونو. این به این معنی نیست که اگر سبک خاصی از موزیک گوش می کنید باید سیستم صوتی شما فقط با اون نوع موزیک یا خواننده صدای خوبی بده! اما متاسفانه دیدم که افرادی بدین شکل سیستم Setup می کنند.

نکته مهمی که موزیک دوستان زیاد بهش اهمیت نمیدن و فقط همین که تجسم فضای ارکستر در سیستمی قوی باشه بهش کفایت می کنند! شنیده نشدن سازها در ارکستر! در اکثر سیستم ها ما (صدای ارکستر می شنویم و نه سازهای که در ارکستر نواخته میشه) در ضبط صدا در یک ارکستر برای ضبط صدای سازها از میکروفون های مختلف با فاصله و زاویه های خاص استفاده می شود. و یک میکروفون "Cardioid" که صدای کل ارکستر را دریافت می کند, نمودار پترن این میکروفون چیزی شبیه به قلب به تصویر زیر توجه کنید نقطه اتصال خط محل قرار گیری میکروفون و فضای داخلی محل قرار گیری سازهاست.

در اکثر سیستم های صوتی ما صدای میکروفون Cardioid را می شنویم و نه سازهارو مگر در بخش های که صدای یک ساز خیلی بالا بره! حالا باز بر میگردم به اهمیت رکورد خوب, موزیکی که رکورد خوبی نداره در هیچ سیستم صوتی با هر نوع کامپوننت هیچ کدام از شاخص های مثبت صدا را نداره و نمیتونه فضای رکورد تا حد ممکن بازسازی کنه. ( پس اگر رکورد خوبی نداریم نباید انتظار صدای درستی از سیستم صوتی داشته باشیم ) خوب دوباره بریم سراغ آکوستیک و تاثیر آن بر صدا.

بعضی از علاقه مندان صدا این تصور اشتباه دارن که اتاق کوچیک تاثیر کمتری بر صدا دارد تا یک اتاق بزرگ! چرا چون وقتی در یک سالن بزرگ صحبت می کنیم بیشتر صدا انعکاس داره تا اتاق کوچیک! فرض ما بر این که در یک اتاق کوچیک هیچ وسیله ای جزء سیستم صوتی و شنونده نیست, در بخش های قبل تاثیر اشیای داخل اتاق بر صدارو گفتم, حالا فقط دیوار داریم و سقف, زمانی که یک نت از لحظه پخش از بلندگو طی میکنه تا به اولین مانع که اینجا دیوار و سقف است برسه خیلی کوتاه تر از زمانی که همان نت با همان شدت db در یک سالن بزرگ منتشر می شود, شدت تخریب صدا و بهم زدن شاخص های صدا در اتاق کوچک چقدر بیشتر از اتاق بزرگ است؟

 به همین علت Placement بلندگو ها در فضاهای کوچیک و بدون آکوستیک درست خیلی سخت تر از فضای بزرگ, در فضای بزرگ زمانی که یک نت بعد از برخورد و انعکاس مخرب به اولین مانع طی میکند تا به گوش برسه خیلی بیشتر و امکان تخریب نت مخرب در مسیر بالاست. اما در فضای کوچیک انعکاس های مخرب با همان شدت نت اصلی با آن ترکیب شده و به گوش میرسد! اگر دقت کرده باشید در دموهای کمپانی های صوتی ساز در اتاق های کوچیک خیلی بیشتر به آکوستیک و استفاده از دیفیوزرها اهمیت داده میشه تا اتاق های بزرگ.

در آخر به اهمیت آکوستیک در سیستم های سینمای نیز باید اشاره کنم و باز بگم نداشتن آکوستیک خوب مساوی با بهم ریختن محیط DSP همین انعکاس های مخرب که در موردش توضیح دادم در صدای سینمایی باعث تداخل بین کانال های صدا میشه! صدای دیالوگ از بلندگوی مرکز می شنوید اما صدای کانال های چپ و راست تفکیک ندارن! صدا در جلو انگار در مرکز خلاصه شده, و کانال چپ و راست ناپدید شده و فقط حجم به صدا میدن. من بارها گفتم که در صدای سینمایی نباید محل قرار گیری بلندگوها احساس شود, در آکوستیک ایده ال محل بلندگوها در موزیک متن و افکت های لحظه ای قابل تشخیص نیست اما تاکید میکنم بلندگو ناپدید نمیشه! ناپدید شدن یعنی فقط حجم به صدا دادن و بدون داشتن حرکت درست افکت بین کانال های صدا, در آکوستیک ایده ال به دلیل این که انعکاس های مخرب نداریم محیط DSP یک هاله صوتی در منطقه مشخص شده ایجاد میکند بدون پرش صدا از یک کانال به کانال دیگر و بدون ناپدید شدن بلندگو. این مشکل با پیدا کردن نقاط بازتاب صدا و نصب جاذب های با سایز مناسب تا حد بسیار زیادی حل خواهد شد.

نکته: برای آکوستیک کردن نیاز به دستگاه RTA هست. کارش این که با ارسال یک سیگنال با شدت یکسان و اندازه گیری اون در محل های مختلف به ما نشان میده میزان تخریب این سیگنال در هر محل چقدر است. به سیگنالی که پخش میشه Pink noise-White noise-Brown/Red noise-Grey noise میگن تفاوتشون در ناحیه فرکانسی که پخش می کنند و دقیقا شبیه به صدای برفک تلویزیون, یا تست کانال های صدای در آمپلی فایرهای سینمایی است.

ورود اعضاء