آکوستیک تریتمنت بخش دوم

توضیحات

دسته: آنچه باید بدانید

نوشته شده توسط بهرنگ برزین

اگر بخواهیم فقط یک کار را برای آکوستیک‌ تریتمنت اتاق موزیک و سینمایی خود انجام دهیم، مشخصا به سراغ مهم‌ترین آن‌ها خواهیم‌ رفت؛ یعنی از بین بردن انعکاس اولیه در نقاطی که اولین بازتاب صدا را دارند. برای ایجاد یک فضای مناسب برای صدای موزیک و سینمایی، نیاز است که ابتدا به درمان نقاط نزدیک به محل نشستن خود بپردازیم. زیرا انعکاس اولیه اگر با صدایی که مستقیم از اسپیکر ها می‌آید ترکیب شود، منجر به کامب‌ فیلتر می‌شود. کامب‌ فیلتر(Comb Filtering) به صدا رنگ می‌دهد و همینطور باعث می‌شود نتوانیم جزئیات صدا را آنطور که باید بشنویم. پس حتما باید انعکاس اولیه را از بین ببریم.

چگونه؟ با استفاده از جذب‌ کننده‌ها در نقاطی که اولین انعکاس صدا را دارند, ابتدا باید برای خود RFZ یا (Reflection Free Zone) ایجاد کنیم.

RFZ در واقع به جایی می‌گویم که ما انعکاس اولیه را نمی‌شنویم. هنگامی که در این منطقه هستیم، صدا را مستقیم از اسپیکر بدون انعکاس از اجسام اطراف می‌شنویم.
می‌توانیم برای شروع دیوارهای کناری و سقف بالای محل نشستن خود را به پنل‌های جذب‌کننده مجهز کنیم.

از مشکلات بزرگ و مهم اتاق‌های کوچک که آکوستیک‌ نیستند، مشکل صدای بِیس یا فرکانس بَم است. مشکل هنگامی بزرگ‌ تر می‌شود که این امواجِ صدای بم، روی هم انباشته‌ شده و در اتاق پخش می‌شوند. دامنه‌ی بیس آنبالانس (Unbalanced) یا مادی (Muddy)، می شود, که نتیجه می شود صدای بیس نابرابر و کِدِر، حتی اگر فکر می‌کنیم که مشکلی وجود ندارد و همه چیز روبه‌راه است، این هیولای بیس همیشه در اتاق حاضر است.

باید این هیولا را از بین ببریم...

حالا مشکلی که ایجاد می‌کند چیست؟

فضای آکوستیک اتاق را به هم می‌ریزد

پاسخ فرکانسی ناهموار می شود

دیکِی‌ تایم در فرکانس بم، طولانی‌تر می‌شود

دو کار را باید انجام دهیم: یک این که بلندگوهای خود را در جای مناسب قرار دهیم و کار دوم استفاده از جذب‌ کننده‌ی صدای بِیس در اتاق یا همان "بِیس‌ترپ" است.

محل مناسب نصب بیست ترپ‌ها در گوشه‌های اتاق است. اما کدام گوشه‌ها؟ ابتدا این نکته را بگم که قرار نیست واقعا صدای بِیس را به دام بیندازیم؛ چرا که در این ناحیه فرکانسی، امواج بلندتر و طولانی‌ تر از آن هستند که به راحتی به دام بیوفتند. اما می‌توانیم با جذب بخشی بزرگی از آن از انباشته‌ شدن امواج بِیس در اتاق جلوگیری کنیم.

اتاق‌های معمولی پاسخ فرکانسی نابرابری دارند. ممکن است متوجه آن نشویم یا به آن اهمیت ندهیم اما در هر صورت این مشکل وجود دارد.

جذب‌ کننده‌های امواج بِیس هم می‌توانند برای مولفه‌ی سرعت امواج و هم برای مولفه‌ی فشار صدا، یا حتی برای هر دوی آن‌ها عمل کنند. جذب‌ کننده‌های تشدید صدا (Resonant absorbers)، بیشترین جذب صدا را دارند و موثر برای فشارِ امواجِ بِیس است که در قسمت‌ های مرزی دیوارها قرار می‌گیرد.

جذب‌کننده‌های پوروس (porous absorbers) برای سرعت امواج بِیس مورد استفاده قرار می‌گیرند و از نیروی اصطکاک برای تبدیل نیروی جنبشیِ امواج به گرما استفاده می‌کنند. و بیشترین کارایی برای جذب امواج با سرعت زیاد را دارند. در فاصله‌ی ۱/۴ طول موج از دیوار، سرعت امواج به حداکثر خود می‌رسد و فشار امواج صفر است. از طرفی فشار امواج صدا در دیوار به حداکثر خود می‌رسد.

ایده‌آل یک اتاق آکوستیک این است که با استفاده از جذب‌کننده‌ها انعکاس ها را از بین ببریم تا صدای خالص را از اسپیکرها بشنویم. انگار که اصلا دیوار یا سقفی وجود ندارد. دقت کنید استفاده بی اندازه از جذب کننده ها می تواند به راحتی جلوی انعکاس فرکانس های شیرین صدا در بازه‌ی فرکانسی بالا (میدرنج و توییتر) را بگیرد و تاثیر کاملا منفی روی لذت شنیداری ما از صدا داشته باشد.

در حقیقت جلوگیری از انعکاس و کاهش دیکِی تایم در فرکانس‌های پایین (بم) ، کاری بسیار دشوار است. از طرفی، اگر با استفاده از جذب‌کننده‌ها جلوی انعکاس در بازه‌ی فرکانسی بالا را بگیریم ولی به اندازه‌ی کافی از بِیس ترپ استفاده نکنیم تا امواج بیس را جذب کنند، واقعا صدای بدی ایجاد می‌شود!

در اتاق‌های آکوستیک، دیکی تایم معمولا بین ۰٫۲ و ۰٫۵ ثانیه در بازه‌ی ۲۵۰ تا 4K هرتز است؛ اما اگر اتاق ما کوچک‌ است دیکِی تایم باید ۰٫۱ تا ۰٫۳ ثانیه باشد. در واقع هرچه اتاق کوچک‌تر باشد، دیکِی تایم نیز باید کمتر باشد. البته دیکِی تایم به نوع موسیقی‌ که می شنویم نیز بستگی دارد؛ مثلا اگر موسیقی کلاسیک گوش می‌کنیم، باید شادابی بیشتری برای اتاق در نظر بگیریم با دیکی تایم بین ۰٫۴ تا ۰٫۵ ثانیه. اما اگر موسیقی الکترونیک و پاپ گوش می کینم یا اتاق سینمایی داریم دیکی تایم حدود ۰٫۲ تا ۰٫۳ مناسب است.

معمولا بهتر است ۲۰ تا ۲۲ درصد از دیوارها و همینطور سقف را کاور کنیم. کاور کردن شامل استفاده از جذب‌کننده‌ها، بیس ترپ‌ها و انتشار دهنده‌ها می‌شود. همانطور که گفتم می‌توانیم از میکروفون‌های میژرمنت به همراه نرم‌ افزارهای مخصوص استفاده کنیم تا دقیق‌تر مشکلات اتاق خود را بررسی کنیم و به درمان آن بپردازیم.

در صدای های فای و سینمایی مهم ترین عامل در لذت شنیداری آکوستیک است. اگر سالها برای خرید گران ترین کامپوننت ها وقت و هزینه کنید, بدون آکوستیک بیشتر از پنجاه درصد از پتانسیل سیستم را نخواهید داشت. پس باید اول یاد بگیریم اتاق مناسبی برای صدا درست کنیم و بعد دنبال خرید کامپوننت باشیم.

خوش بگذره...

موارد مرتبط:

آکوستیک تریتمنت